Onderhoud Kapitaalgoederen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

De paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van de begroting. Lasten van onderhoud van kapitaalgoederen kunnen op diverse programma’s voorkomen. Met het onderhoud van kapitaalgoederen is een groot deel van de begroting gemoeid. Daarom zijn voor een helder en volledig overzicht het beleidskader en de hieruit voortvloeiende financiële consequenties van de belangrijkste kapitaalgoederen in deze paragraaf samengevat.

In de openbare ruimte wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Voor al die activiteiten zijn kapitaalgoederen nodig. Deze worden als volgt ingedeeld:

  • Infrastructuur (wegen, straten, pleinen, rioleringen, kunstwerken, waterwegen en havens);
  • Voorzieningen (openbaar groen, begraafplaatsen, sportfaciliteiten, verlichting);
  • Gemeentelijk vastgoed (scholen, sportgebouwen, gemeentehuis, welzijn, cultuur etc.).

De gemeenteraad geeft de kaders aan voor de inrichting van het onderhoud en het beoogde onderhoudsniveau voor het openbaar groen, water, riolering, wegen, kunstwerken (bruggen) en gebouwen. Dat kan zij doen in nota’s en beleidsplannen, maar in geval van kleinere wijzigingen ook in deze paragraaf.

Het beleid voor het onderhoud van de kapitaalgoederen is in diverse nota’s verwoord:

  • Bomenbeleidsplan;
  • Nota openbare verlichting;
  • Nota openbare ruimte;
  • Nota bruggenonderhoud;
  • Gemeentelijk verkeers- en vervoersplan;
  • Nota onderhoud gemeentelijke gebouwen;
  • Regionaal Waterplan;
  • Afvalwaterplan/Verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2021-2025.

Behalve deze nota’s zijn er diverse beheerplannen voor specifieke onderdelen als wegen, verlichting, bruggen, waterlopen en groen. Dit zijn feitelijk de inventarisaties en uitvoeringsplannen van de verschillende beleidsnota’s en worden door het college vastgesteld.

Bomenbeleidsplan

Terug naar navigatie - Bomenbeleidsplan

De gemeente heeft momenteel 69.000 bomen langs gemeentelijke wegen in het digitale beheerspakket geregistreerd. Daarnaast zijn er nog meer dan 20.000 bomen in parken, coulissen en bospercelen. Kaders voor de bescherming, het behoud en diversiteit van de bomen staan in dit beleidsplan opgenomen.

Instandhoudingsplan Kunstwerken

Terug naar navigatie - Instandhoudingsplan Kunstwerken

De raad heeft begin 2022 het instandhoudingsplan kunstwerken vastgesteld waarin het bruggenonderhoud is geregeld. Op basis van meldingen en bruginspecties wordt jaarlijks een selectie gemaakt van bruggen die voor onderhoud in aanmerking komen. De bruggen in slechte staat en bruggen op strategisch belangrijk plekken die onderhoud nodig hebben, krijgen de grootste prioriteit. De meeste bruggen bevinden zich in een matig tot redelijke staat van onderhoud. Binnen de beschikbaar gestelde budgetten willen we zo goed mogelijk uitvoering geven aan de maatregelen. Dit kan op onderdelen leiden tot herprioritering. In de begroting is geen rekening gehouden met vervanging van bruggen. 

Nota openbare verlichting

Terug naar navigatie - Nota openbare verlichting

In april 2019 is het beleidsplan openbare verlichting 2019-2023 door de raad vastgesteld. In het plan zijn de beleidskeuzes uitgewerkt naar een vijf jarig uitvoeringsplan. De hoofddoelstellingen betreffen: energiebesparing op stroomverbruik, vervanging verouderde installaties en masten, toepassen dynamische verlichtingssystemen, reductie van lichtvervuiling en inzichtelijker maken van exploitatiekosten.

Nota openbare ruimte

Terug naar navigatie - Nota openbare ruimte

De nota openbare ruimte (NOR) is in september 2020 door de raad vastgesteld. De NOR bevat de kaders van de verschillende disciplines (groen, wegen, bruggen, oevers, etc.) en is bedoeld om een integraal beeld te geven van de kaders voor het beheer- en onderhoud van de objecten in de openbare ruimte. Op basis van meldingen en weginspecties wordt jaarlijks een selectie gemaakt van wegen, wandel- en fietspaden die voor onderhoud in aanmerking komen. Binnen de beschikbaar gestelde budgetten zullen we zo goed mogelijk uitvoering geven aan de maatregelen. Dit kan op onderdelen leiden tot herprioritering.

Gemeentelijk verkeers- en vervoersplan

Terug naar navigatie - Gemeentelijk verkeers- en vervoersplan

In juni 2021 is het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) door de raad vastgesteld. In het GVVP staan de kaders opgenomen hoe de gemeente met bepaalde keuzes omgaat zoals zonebeleid, bebording, belijning, etc. Een belangrijk onderdeel van het GVVP is het risico gestuurd aanpakken van gevaarlijke knelpunten in de openbare ruimte. In 2023 wordt de top 5 van gevaarlijke punten aangepakt.

Nota onderhoud gemeentelijke gebouwen

Terug naar navigatie - Nota onderhoud gemeentelijke gebouwen

In de ‘Nota Onderhoud Gemeentelijke Gebouwen Westerwolde’ is al het groot- en planmatig onderhoud opgenomen voor alle gemeentelijke gebouwen. Ook wordt hierin de landelijke verduurzamingsopgave opgenomen dat van toepassing is op gemeentelijke gebouwen (minimaal label C in 2023 en minimaal label A in 2030). Alle gemeentelijke gebouwen worden daarmee opgenomen in een voorziening. 

Regionaal Waterplan

Terug naar navigatie - Regionaal Waterplan

In 2019 is samen met gemeenten in Groningen en Drenthe een nieuw bestuurlijk Waterakkoord gesloten. Afgeleid daarvan is in 2020 een regionaal waterplan opgesteld voor de gemeenten in Oost-Groningen samen met het Waterschap met een looptijd tot en met 2025. Daarvan afgeleid is in Westerwolde eind 2020 een eigen verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP) door de raad vastgesteld.  

Verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2021-2025

Terug naar navigatie - Verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2021-2025

Het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2021-2025 is in december 2020 door de raad vastgesteld en heeft een looptijd tot en met 2025. De reiniging en inspecties die in 2023 zullen worden afgerond leiden tot een uitvoeringsplan van vijf jaar. De jaarschijf 2023 zal worden uitgevoerd. Met name het renoveren en eventueel vervangen van slechte delen van het vrijvervalriool staat op de planning. Het telemetrie systeem is vernieuwd en de gegevens die daarmee worden verzameld geven een goed beeld van de werking van ons rioolstelsel. Ook is er een netwerk van waterpeilbuizen aangelegd om het grondwater te meten om maatregelen in het kader van de klimaatverandering te kunnen nemen. 

Vervangingsinvesteringen in tractiemiddelen

Terug naar navigatie - Vervangingsinvesteringen in tractiemiddelen

Team openbare werken beschikt over een hoeveelheid materieel (voertuigen, tractie, werkmaterieel en gereedschappen) wat wordt ingezet bij het uitvoeren van beheer- en onderhoudstaken in de openbare ruimte. Om ook in de toekomst het wagen-en machinepark voor de buitendienst adequaat op peil te houden en de bijbehorende kosten in beeld te brengen, is een meerjarig vervangingsplan opgesteld. De te verwachten noodzakelijke investeringen op basis van leeftijd, inzet en technische onderhoudstoestand van het materieel zijn hierin aangegeven. Alle tractiemiddelen bereiken op een gegeven moment een punt waarop ze vervangen moeten worden, omdat de reparaties en onderhoudskosten te hoog worden, de dienstverlening niet meer kan worden gegarandeerd of bepaalde taken niet meer kunnen worden uitgevoerd.

Enkele belangrijke feiten uit het tractieplan zijn de volgende. Er zijn in Westerwolde 200 tractiemiddelen aanwezig met een totale waarde van € 3,8 miljoen. De gemiddelde waarde per actief bedraagt € 19.000. Alleen tractiemiddelen met een aanschafwaarde van groter dan € 20.000 worden als investering beschouwd en aldus afgeschreven gedurende de economische levensduur, met een restwaarde van 5%. Deze activeringsgrens is in lijn met de financiële verordening. Van de investeringen worden de kapitaallasten in de begroting opgenomen. Onderhoudslasten zijn in het plan gebaseerd op normeringen. Aanschaffingen van minder dan € 20.000 worden betaald uit de lopende exploitatiebegroting. Door deze laatste uitgaven goed te plannen, en door investeringen te dekken uit al gereserveerde vrijgevallen kapitaallasten, is er – behoudens inflatieaanpassingen – op dit moment voldoende dekking in de begroting en meerjarenraming aanwezig om de vervangingen en het onderhoud uit het tractieplan te kunnen dekken. Dat is goed nieuws! Desondanks is een belangrijk aandachtspunt dat we bij elke vervanging blijven nadenken over nut/noodzaak en altijd een zorgvuldige afweging maken tussen het zelf uitvoeren van werkzaamheden en uitbesteden. 

In onderstaand overzicht zijn de tractiemiddelen opgenomen die de komende vier jaren volgens de planning moeten worden vervangen. Het tractieplan is opgesteld met het prijspeil 1 juli 2021. Om die reden hebben wij moeten concluderen dat de investeringsbedragen voor 2023 zoals deze zijn genoemd in het plan niet voldoende zijn. Het is echter op dit moment lastig om de juiste prijzen te bepalen. Vanwege de risico’s en onzekerheden in de huidige markt geven veel leveranciers geen prijzen af. De prijzen die wél worden afgegeven zijn aan grote schommeling onderhevig. Daarom hebben wij vooralsnog rekening gehouden met een theoretische prijsstijging van 15% ten op zichte van het prijspeil 1 juli 2021. De bedragen voor het jaar 2023 zijn daarop aangepast en de bijbehorende lasten zijn in de begroting opgenomen. Voor de jaren na 2023 is vooralsnog uitgegaan van het prijspeil uit het tractieplan. Worden die kredieten in de komende jaren daadwerkelijk aangevraagd, dan moeten ook deze bedragen worden herzien naar actueel prijspeil.