3.8 Grondbeleid

De nota Grondbeleid 2020-2024 biedt een kader voor de (grond) positie die gemeente actief of passief wil gaan innemen om haar doelstelling van leefbare, vitale en duurzame omgeving te kunnen bewerkstelligen. De nota grondbeleid 2025-2029 wordt eind 2025 door de raad vastgesteld.

1. Ruimtelijke Ontwikkeling:
   Het beleid ondersteunt de realisatie van omgevingsplannen en stedelijke vernieuwing. Hierbij wordt gestreefd naar een optimale afstemming tussen vraag en aanbod van bouwgrond voor zowel wonen als werken.

2. Duurzaamheid:
   Er wordt nadruk gelegd op duurzame ontwikkeling, waarbij milieuaspecten en sociale cohesie in acht worden genomen. Dit betekent onder andere het bevorderen van energiezuinige bouwmethoden en het behoud van groene ruimtes.

3. Financiële Duurzaamheid:
   Het grondbeleid draagt bij aan een gezond financieel beheer. Dit houdt in dat de gemeente streeft naar een positieve grondexploitatie, waarbij opbrengsten uit grondverkopen en -exploitatie de kosten overstijgen.

Vooruitblik
De woningmarkt staat onder druk. De vraag naar woningen is groot en dat is merkbaar in de vraag naar en verkoop van woningen, maar ook bij de vraag naar en verkoop van kavels. 

In 2025/2026 verwachten wij tussen de 9 en 12 percelen uit te kunnen geven voor woningbouw. Hiervoor is nog een wijziging van het omgevingsplan nodig. De gemeente bezit daarnaast nog een aantal percelen grond verspreid over de gemeente. Er zal een heroverweging plaatsvinden over wat met deze percelen grond gedaan moet worden.  

Om te voldoen aan de vraag naar woningen, is de gemeente voornemens om extra gronden te verwerven.

Naast de ontwikkelingen door derden zijn er meerdere grondexploitatieprojecten in ontwikkeling die bijdragen aan de toekomstige groei en ontwikkeling van de gemeente. Het betreft de uitbreiding in Vlagtwedde (Boermarke) en de uitbreiding in Ter Apel (’t Heem).  

Voorbereidingskredieten

Ontwikkeling 3 kleine gemeentelijke woningbouwlocaties
Het college is voornemens  om drie potentiële woningbouwlocaties te onderzoeken. Hiervoor is een voorbereidingskrediet nodig van € 100.000. Met dit voorbereidingskrediet kunnen onder meer de benodigde onderzoeken worden uitgevoerd en kan de omgevingsplanwijziging worden opgesteld. 

Ontwikkeling bedrijventerrein Nulweg
Het college is voornemens een perceel aan de Nulweg in Ter Apel te ontwikkelen tot bedrijventerrein. In het kader van de omgevingsplanprocedure die voor deze ontwikkeling doorlopen dient te worden is een voorbereidingskrediet benodigd van € 400.000. Het betreft de kosten voor het omgevings-, stedenbouwkundig-, en beeldkwaliteitsplan (€ 300.000), projectleiding en planeconomie (€ 50.000) en onderzoeken (€ 50.000). Bij het vaststellen van de grex 'Nulweg' wordt dit krediet verrekend in de totale grondexploitatie.

Grondexploitaties
We kennen vijf lopende grondexploitaties:

Bedrijventerrein Zuid-Groningen 
Er kan nog circa 128.000 m2 worden uitgegeven aan bedrijven. We continueren de uitgifte van kavels.

Bedrijventerrein Sellingen Dorp
Er kan 10.560 m2 worden uitgegeven. Er wordt rekening gehouden met stedenbouwkundig advies, waarbij aandacht besteed wordt aan landschapsinrichting grenzend aan het landelijk gebied.

Boermarke 2 (Vlagtwedde)
Voor de ontwikkeling is inmiddels een tender uitgeschreven met een vast inschrijfbedrag van € 1 miljoen. Tevens ontvangen we € 432.000 van de corporatie voor de sociale kavels. Er is een mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor woningen onder de grens 'betaalbaar wonen'. Dit is nog niet meegenomen, omdat het definitieve plan nog net bekend is en er nog geen subsidie is aangevraagd.  Door deze inkomsten zou de getroffen verliesvoorziening kunnen komen te vervallen.
Inmiddels zijn er 3 partijen middels loting geselecteerd. Begin 2026 verwachten wij van deze partijen een nadere uitwerking. Er wordt niet geselecteerd op een hoger inschrijfbedrag maar op kwaliteit en duurzaamheid zoals meer sociale en goedkope woningen, energieneutraal, circulair en klimaatbestendig bouwen. Inmiddels zijn wij bezig om het naastgelegen perceel te verwerven waarmee de spuitzone voor Boermarke fase 2 kan komen te vervallen. De actualisatie wordt begin 2026 separaat aan de raad voorgelegd. Met de verwerving van dit perceel bestaat dan tevens de mogelijkheid om Boermarke nog verder uit te breiden met Boermarke fase 3.

Op dit moment is er een verliesvoorziening opgenomen van € 539.000 voor deze grex. Bij de actualisatie wordt bezien of deze voorziening kan komen te vervallen.

Schoollaan Blijham
De kavels aan de Schoollaan 4-6 in Blijham stonden in 2024 in de verkoop, maar zijn niet verkocht. Wij nemen deze kavels mee in een volgende lichting bouwkavels die in de verkoop gaan.

Kleine gemeentelijke woningbouwlocaties
Deze grondexploitatie omvat een aantal kleinere locaties binnen de gemeente. In 2026 vindt een actualisatie van de grex 'kleine gemeentelijke woningbouwlocaties' plaats. De toevoeging van enkele percelen aan deze grex wordt dan verwerkt en aan uw raad voorgelegd.

Op dit moment is er een verliesvoorziening opgenomen van € 92.000 voor deze grex.

De prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitaties zijn als volgt: 

Er hebben na de winstneming op bedrijvenpark Zuid-Groningen in 2023 ad € 323.000 geen winstnemingen plaatsgevonden. Dit omdat er geen aanvullende verkopen zijn gerealiseerd. 

Bestemmingsreserve grondzaken
De bestemmingsreserve grondzaken is ingesteld om negatieve exploitatieresultaten en risico’s zoals waardevermindering van gronden op te vangen. Daarnaast kan deze reserve worden aangewend voor het adequaat inspelen op ontwikkelingen binnen de ruimtelijke ordening. De huidige stand van € 2.674.000 wordt als voldoende beschouwd aangezien voor de negatieve grondexploitaties verliesvoorzieningen zijn opgenomen.